حاج مایل در سال 1935 میلادی مصادف با سال (1314 شمسی) در شهر نارداران جمهوری آذربایجان متولد شد. حاج مایل دارای تحصیلات عالی بود و از جمهوری آذربایجان دکترای افتخاری در رشته زبان شناسی را دریافت کرده بود. این ادیب برجسته در سال 1999 میلادی (1378 شمسی) چشم از جهان فرو بست و در حرم رحیمه خاتون خواهر امام رضا -(ع) به خاک سپرده شد.
تاکنون دو کتاب از آثار حاج مایل در کشور ایران چاپ شده است که یکی از آن ها ترجمه برخی اشعارش به زبان فارسی و به قلم مهدی نعل بندی و یکی دیگر مجموعه اشعار وی با عنوان «عارف اولانین سئوگیلی جانانی وطن دیر» توسط نورالله پورشریف، با مقدمه مصطفی قلی زاده علیار.
آنچه در سر گذشت شعری حاج مایل علی اف نمود بیش تری دارد، رهبری گونه ای نو ظهور از شعر در جمهوری آذربایجان است که به نام «شعر انتظار فرج» شناخته شد. یعنی حاج مایل در خلال تفسیر عرفانی اشعار شاعرانی مثل حکیم ملا محمد فضولی و سید عظیم شروانی و عمادالدین نسیمی و راجی تبریزی و دیگران، بابی را برای شاگردان خود گشود که به ظهور دوباره این گونه ادبی در شعر معاصر جمهوری آذربایجان منجر گردید.
«حاج علمدار ماهر»، «حاج یاشار جاهد»، «مهر علی عاصم» بعد از ایشان ادامه دهنده این مکتب شعری بوده و هستند و برای اهل بیت شعر گفته اند.
حاج مایل، عرفان و عقاید شیعه را نزد ملا علی طوطی آموخته بود و به واسطه آشنایی با زبان عربی با قرآن کریم و کتاب نهج البلاغه مأنوس بود و هم چنین با الفبای فارسی هم آشنایی داشت و زبان فارسی را کامل می شناخت. وی کسی بود که در دوران کمونیستی با قرآن و نهج البلاغه مأنوس بود و اشعار شاعران محبوب و مشهوری چون حافظ و سعدی را می خواند. مانوس بودن شاعری غزل سرا با نهج البلاغه و قرآن در آن دوران حرف بزرگی است.
در واقع می توان گفت امثال حاج مایل علی اف زمانی که مساجد به کلوپ و انبار تبدیل می شدند، با قرآن و نهج البللاغه مانوس بودند و به تقویت بنیان های دینی در شعر خود مشغول بودند و این همان زمان بوده که در شوروی هر کس را به جرم دین داری دستگیر می کردند، تبعید به سیبری و اردوگاه های کار اجباری را باید تحمل می کرد. با این حال او همچنان از کار خود دست نمی کشید و بر اعتقادات خود پایبند بود.
منبع خبر: خبرگزاری حقایق قفقاز